مدیریت آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (foeniculum vulgare mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه خشک

برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (foeniculum vulgare mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه خشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک) به عنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در زمان کاشت و 50% در زمان ساقه روی؛ 25% در زمان کاشت، 50% در زمان ساقه روی و 25% در زمان گلدهی) به عنوان عامل فرعی به صورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال 1387 اجرا شد. نتایج نشان داد که با تأخیر در زمان آبیاری از 90 به 120 میلی متر تبخیر از تشتک تعداد چتر در هر بوته رازیانه 5/22% اُفت پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس به ترتیب برابر880 کیلوگرم در هکتار و 66/3% به تیمار برخوردار از 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره و آبیاری بعد از تبخیر 90 میلی متر آب از تشتک تعلق داشت. کاربرد کود به طور مساوی در مراحل کاشت و ساقه روی موجب افزایش 17 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با دو سطح دیگر تقسیط کود شد. درصد اسانس از تقسیط کود اوره تأثیرپذیر نبود. وقتی رازیانه 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه دریافت کرد و بعد از تبخیر 120 میلی متر آب از تشتک آبیاری شد، بیشترین عملکرد اسانس (32 لیتر در هکتار) را تولید کرد و میزان این افزایش نسبت به تیمار حائز کمترین عملکرد اسانس 43% بود. بنابراین در کشت رازیانه توصیه می شود که زمان آبیاری را به 120 میلی متر تبخیر از تشتک افزایش داده و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره در نسبت های مساوی در دو مرحله کاشت و ساقه روی مصرف گردد.